Στρατηγικές Παρεμβάσεις στη Φορολογία Ακινήτων

Η κυβέρνηση προγραμματίζει διπλή παρέμβαση στη φορολογία ακινήτων, με σκοπό την ελάφρυνση 1,5 εκατομμυρίου ιδιοκτητών, την αύξηση της διαθεσιμότητας κατοικιών, την τόνωση της αγοράς και τη μείωση της φοροδιαφυγής στα ενοίκια. Το σχέδιο, το οποίο έχει συνολικό κόστος 1 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για την ιδιοκατοικούμενη πρώτη κατοικία με αντικειμενική αξία έως 500.000 ευρώ, καθώς και μια ριζική αναμόρφωση της φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια, μέσω της μείωσης του ελάχιστου συντελεστή από 15% σε 5%. Αυτές οι προτάσεις έχουν σχεδιαστεί προσεκτικά από το οικονομικό επιτελείο, με βασική στόχευση την ανακούφιση των ιδιοκτητών χαμηλής και μεσαίας ακίνητης περιουσίας.

Οι σχετικές παρεμβάσεις, που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο επεξεργασίας, στοχεύουν επίσης στην αποκατάσταση στρεβλώσεων στο ισχύον φορολογικό σύστημα και στην αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων που παραμένουν στη «μαύρη» αγορά. Οι τελικές αποφάσεις για την έκταση και το κόστος των μέτρων αναμένονται στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, με βάση την πορεία του προϋπολογισμού και τα επιπλέον έσοδα που θα επιτευχθούν από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Αυτό καθιστά δυνατές περισσότερες παροχές, εν όψει των νέων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας.

Σενάρια Παρεμβάσεων

Κατάργηση ΕΝΦΙΑ στην Πρώτη Κατοικία: Μία από τις βασικές προτάσεις εξετάζει την πλήρη κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για ακίνητα που δηλώνονται ως πρώτη κατοικία με αντικειμενική αξία έως 500.000 ευρώ. Αυτή η αξία συμπίπτει με το όριο που χρησιμοποιείται για την έκπτωση ΕΝΦΙΑ σε ασφαλισμένα ακίνητα, ενισχύοντας τη συνοχή της φορολογικής πολιτικής. Ωστόσο, το μέτρο αυτό θα περιλαμβάνει εισοδηματικά και περιουσιακά φίλτρα, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα ισχύει για όλα τα 3.275.076 νοικοκυριά με ιδιόκτητη κύρια κατοικία. Εκτιμάται ότι περίπου 1,5 εκατομμύριο ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας θα απαλλαγούν από έναν φόρο που εισήχθη ως έκτακτος στα χρόνια των μνημονίων, αλλά παραμένει αμετάβλητος για μια δεκαετία.

«Κούρεμα» Φόρων στα Ενοίκια: Η δεύτερη παρέμβαση εστιάζει στα εισοδήματα από ενοίκια, τα οποία σήμερα φορολογούνται με συντελεστές 15%, 35% και 45%, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. Το οικονομικό επιτελείο έχει εντοπίσει μια βασική δυσλειτουργία στην απότομη αύξηση του συντελεστή από το 15% στο 35%, χωρίς ενδιάμεσο στάδιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αντικινήτρων για τη δήλωση πραγματικών εσόδων από ιδιοκτήτες με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα. Επομένως, προγραμματίζεται η μείωση του πρώτου συντελεστή στο 5% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, ενώ πρόκειται να θεσπιστεί και ενδιάμεσος συντελεστής ώστε να κατανεμηθούν πιο ισότιμα τα βάρη.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, τα συνολικά δηλωθέντα ενοίκια ξεπερνούν τα 6,5 δισ. ευρώ ετησίως, με το 80% των φορολογούμενων να δηλώνει έως 5.000 ευρώ και ένα 14% από 5.001 έως 10.000 ευρώ. Το 90% των ιδιοκτητών δηλώνει δηλαδή εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ ετησίως.

Το οικονομικό επιτελείο πιστεύει ότι με αυτή τη μείωση του κατώτατου συντελεστή και την προσθήκη νέων ενδιάμεσων κλιμακίων, οι δηλώσεις ενοικίων θα αυξηθούν, βοηθώντας στην αποκάλυψη αδήλωτων μισθώσεων. Παράλληλα, η ρύθμιση αναμένεται να λειτουργήσει ως ισχυρό κίνητρο για τη διάθεση περισσότερων ακινήτων προς μίσθωση, ιδιαίτερα κλειστών κατοικιών.

Ακολουθούν παραδείγματα των οικονομικών ωφελειών από την προτεινόμενη αλλαγή στους φορολογικούς συντελεστές:

1. Ετήσιο εισόδημα από ενοίκια 6.000 ευρώ

Σήμερα: Φόρος: 6.000 ευρώ × 15% = 900 ευρώ

Με τον νέο συντελεστή: Φόρος: 6.000 ευρώ × 5% = 300 ευρώ

Ελάφρυνση: 600 ευρώ ετησίως

2. Ετήσιο εισόδημα από ενοίκια 12.000 ευρώ

Σήμερα: Φόρος: 12.000 ευρώ × 15% = 1.800 ευρώ

Με τον νέο συντελεστή: Φόρος: 12.000 ευρώ × 5% = 600 ευρώ

Ελάφρυνση: 1.200 ευρώ ετησίως

Η Νέα Κλίμακα Φορολογίας Ενοικίων

Ετήσιο εισόδημα από ενοίκια – Προτεινόμενοι Συντελεστές

Έως 12.000 ευρώ: 5% (από 15%)

12.001 – 20.000 ευρώ: 20% (νέος ενδιάμεσος)

20.001 – 35.000 ευρώ: 35%

Πάνω από 35.000 ευρώ: 45%